ÇEVREYİ NASIL KİRLETİYORUZ RESİM YARIŞMASI SONUÇLANDI

Geleceğimiz İçin En Önemli Yatırım: Enerji Tasarrufu

Fatih Karakaş

31 Ekim 2018

Bireyler için olduğu kadar ülke ekonomilerinin de en önemli gündem maddesi olan ‘tasarruf’ kavramı, 31 Ekim 1924 itibariyle tüm dünyada kutlanmaya başlandı. İlk Dünya Tasarruf Günü 31 Ekim 1924 tarihinde kutlandı ve o gün bugündür her 31 Ekim günü “Dünya Tasarruf Günü” olarak kutlanıyor. Biz de hem günümüzün hemde geleceğimizin en önemli konularından biri olan “Enerji Tasarrufu”na değindik..

Enerji tasarrufu konusunda sürdürülen çalışmaların ve politikaların en etkin şekilde topluma yansıması için yapılan yeniliklerin doğru ve yerinde olması gerekiyor. Doğal enerji kaynakları bu düzlemde en büyük önemi taşıyan alan olarak karşımıza çıkıyor. Enerji tüketiminin mümkün olduğunca azaltılması ve en ekonomik şekilde gündelik hayatta da uygulanabilmesini sağlamanın önemi her geçen yıl artıyor. Enerji tasarrufu konusunda dünya çapında bir kamuoyu oluşturmak için devletler ve uluslararası kuruluşlar düzenli olarak sempozyumlar ve toplantılar yapıyorlar.

Binaların ısı yalıtımından kamu kurumlarında enerji tasarrufu sağlayan ampullerin kullanımına kadar birçok alanda yasalaşan kanunlarla enerji verimliliğine ön ayak olan devletler, bunun gündelik hayata yansımasını artırmak amacıyla kamu reklamları da yayınlıyorlar. Türkiye’de aynı şekilde bu tasarruf önlemlerini yasalaştırarak dünyanın en önemli güncel meselelerinden birine karşı gerekli önlemlerin alınmasını kolaylaştırıyor.

Enerji Verimliliği Nedir?

Kaynakları hızla tükenmekte olan dünyamızda, nüfus artışı, küreselleşme, teknolojideki hızlı gelişme, gelir ve refah seviyesinin yükselmesi ile birlikte enerji ihtiyacının hızla artması ve buna bağlı olarak ekosistem dengesinin bozulması sadece çevreyi koruma konusunda değil, aynı zamanda enerji kullanımı üzerinde de yeni yaklaşımların oluşmasına neden olmuştur. Mevcut üretim, artan enerji talebini karşılamaya yetmediği durumda yeni yatırımlar yapılarak bu ihtiyacın karşılanmasına çalışılmaktadır. Oysa enerji açığı öncelikle enerji verimliliğine yapılacak yatırımlar ile karşılanabilmektedir.

Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasıdır. Enerji verimliliğinin, çevrenin korunması, dünya ve ülke ekonomisi, işsizlik, aile bütçesi gibi geniş bir kapsama alanı vardır. Bir başka açıdan bakıldığında ise enerji verimliliği, enerjinin elde edilmesinden, iletim ve dağıtıma, sanayide üretimden, konut ve hizmet sektöründe ısıtma-soğutma-aydınlatmaya, ev aletleri ve ofis cihazlarından ulaşıma kadar pek çok alanda karşımıza çıkmaktadır.

Enerji Verimliliğinde En Önemli Faktör Enerji Tasarrufudur

Enerji tasarrufu, enerji atıklarının değerlendirilmesi ve mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla tüketilen enerji miktarının, kalite ve performansı düşürmeden en aza indirilmesidir. Enerji tasarrufu iki biçimde gerçekleştirilmektedir. Birincisi, doğrudan enerji tasarruf eden ev, araba ve diğer son teknolojileri kullanmak; alışkanlıkları ve günlük davranışları enerjiyi daha verimli kullanacak biçimde düzenlemek gibi somut önlemlerden oluşmaktadır. İkincisi ise, dolaylı enerji tasarrufu olup mevcut malların daha uzun süre kullanılmasını sağlayarak yeni malların üretimini azaltmak; enerji tüketimini minimize edecek biçimde yerleşim yerlerini düzenlemek, enerjiyi daha az tüketen teknolojiler kullanmak, ekonomide doğrudan materyal tüketiminin olmadığı etkinliklere geçiş yapmak gibi önlemlerdir[1].

Enerjinin verimli kullanılmasının sağlanması ve etkin bir enerji verimliliği programının uygulanması, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi, enerji verimliliği konusunda bir bilinç oluşturulması ile uluslararası yükümlülüklerin yerine getirilmesi için gerekli kanuni düzenlemelerin yapılması zorunluluk arz etmiştir. Bu bağlamda, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu, 02 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yasal düzenlemeler ve yönetmeliklerin yürürlüğe girmesiyle birlikte aşağıda belirtilen önemli değişiklikler gözlenecektir:

• Binaların yıllık maksimum enerji tüketim miktarları (kWh/m2) belirlenecek.
• Yapı tesisatları düzenli olarak denetlenecek.
• Yapılarda ısı yalıtımı standartları yasaya göre değişecek.
• Her binanın bir enerji pasaportu olacak.
• Binalarda enerji izleme yöntem ve sistemleri kullanılmaya başlanacak.
• Kanun kapsamına giren endüstriyel işletmelerde ve binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getiren enerji yöneticileri bulundurulacak [2].

Enerji Tasarrufu için Neler Yapılabilir?

Birçok cihaz, ekipman, bina ve enerji hizmeti için mümkün en az enerji tüketimi, verimli olmayan ürünlerin piyasadan çekilmesi amacı ile performans derecelendirmesi ve etiketleme, daha fazla enerji verimliliği sağlayan ürünler için finans mekanizmaları oluşturulması ve tüketicinin en verimli ürünler hakkında bilgilendirilmesi önerilen öncelikler arasında yer alıyor.

Peki bizler evlerimizde enerji tasarrufunu nasıl sağlayabiliriz?

• Geleneksel akkor ampuller yerine, bu ampullerin kullandığı enerjinin %20 – 25’ ini kullanan tasarruflu CFL ve LED ampuller kullanın.
• Eski cihazlar genellikle daha çok enerji harcayarak, daha az verim sağlamaktadır. Bu cihazları verimliliği ve kalitesi yüksek, yüksek tasarruf sertifikalı cihazlarla değiştirin.
• Odada değilken ışıkları kapatın.
• Elektrik faturalarını azaltmak ve ısıtma ve soğutma sistemlerinizi verimli bir şekilde yönetmek için programlanabilir kaliteli bir termostat kullanın.
• Şofbeniniz varsa, evde veya geceleri evde olmadığınızda otomatik olarak kapanacak bir zamanlayıcı takın.
• İzolasyon eksiklikleri varsa giderin, hava sızıntılarını kapatın. İdeal derecelerde dengede kalan ısı sayesinde, sık aralıklarla yeniden enerji gücüne ihtiyaç kalmayacağından, bu şekildeki enerjiyi verimli kullanma yolları ile enerji tasarrufu sağlanmış olacaktır.
• Sıcak su borularını yalıtın. Bu, ısı kaybını azaltır ve böylece daha fazla tasarruf için su sıcaklığı ayarınızı da düşürmenizi sağlar.
• Kalorifer peteklerinin önünü açık bulundurun. Isının yayılımını engelleyecek olan nesneleri peteklerin önünde bulundurmamak iyi bir çözüm yoludur.
• Faturalarınızı düşük tutmak için sıcaklık ayarını yavaşça yükseltin. Isı ayarlarında sıcaklık derecesini tek seferde ve hızlıca yükseltmek, daha fazla enerji kullanan ısı şeridini harekete geçireceğinden, daha fazla enerji tüketimine neden olacaktır.
• Yemek pişirmek için, yemeğin türü gözetilerek, düdüklü tencere, mikrodalga veya tost makinesi kullanın. Bu durumda geleneksel bir fırınla ​​pişirmekten daha az enerji tüketirsiniz.
• Fırında yemek pişirecekseniz, pişirme sırasında fırın kapağını kapalı tutun. Fırın kapağını her açtığınızda sıcaklık 25 dereceye kadar düşebilmektedir.
• Bilgisayarınız açık kalacaksa, ekran koruyucu kullanmak yerine bilgisayarınızı uyku veya hazırda bekleme moduna geçirin, bu nedenle hareketsizlik dönemlerinde daha az elektrik kullanır.
• Bataryalarınız tamamen şarj olduğunda veya şarj cihazları kullanılmadığında şarj cihazlarını fişten çekin. Birçok şarj cihazı, cihaz şarj cihazına takılı değilken bile sürekli olarak enerji tüketir.
• Gündüz evinizin güneş alması için perdeleri açın, geceleri ise perdeleri kapatın. Böylece güneş ile ısınan odada sıcaklığın içeride daha uzun süre kalmasını sağlayarak enerji tasarrufu yapmış olursunuz.
• Çamaşırlarınızı düşük ısıda ve kısa programlarda yıkamaya özen gösterin. Bulaşık ve çamaşır makinenizi tam olarak dolduklarında çalıştırın.
• Elektrik süpürgenizin torbasını sık aralıklarla boşaltmayı ihmal etmeyin. Eğer mümkünse, su hazneli elektrik süpürgelerini tercih edin.
• Su ısıtıcınıza ihtiyacınız olan miktardan fazla su koymayın.
• Mantolama (ısı yalıtımı), soğuk havalarda evdeki sıcak havanın dışarı kaçmasını, yaz aylarında da sıcak havanın evin içine girmesini engellediği için, evde enerji tasarrufu sağlama açısından çok etkilidir.
• Beyaz eşya satın alırken, enerji sınıfı A+ ve A++ olan cihazları tercih edin. Bu makine ve aletlerin, yaklaşık olarak %60 civarında enerji tasarrufu sağladıkları biliniyor.

RAKAMLARLA ENERJİ TASARRUFU

• Evinizde su kaçağı olan boruları tamir ederek, dişinizi fırçalarken ya da traş olurken kullanmadığınızda musluğu kapatarak her seferinde 15 litreye kadar su tasarrufu sağlayabilirsiniz.

• Duş sürenizi birkaç dakika azaltarak sudan %30 tasarruf edebilirsiniz.

• Televizyon gibi cihazlarınızı tamamen kapatarak %5 elektrik tasarrufu elde edebilirsiniz.
• Facebook’taki tüm kullanıcılar duş sürelerini sadece 1 dakika kısaltarak, yılda 1.136.364 olimpik yüzme havuzunu dolduracak kadar su tasarrufu sağlayabiliriz.
• Dişlerimizi fırçalarken musluğu kapatarak 11 litre, yiyecekleri ve bulaşıkları su dolu bir kapta yıkayarak her seferinde 14 litre, yılda ise 40 ton su tasarrufu sağlayabiliriz.

• Tüm Twitter kullanıcıları bilgisayarlarını günde 1 saat fazla kapalı tutarak, her yıl 9128 arabanın yollardan alınmasına eşdeğer enerji tasarrufu sağlayabilir.
• Kışın evimizin sıcaklığını 1 derece azaltarak % 5-7; evimizdeki tüm ampülleri enerji tasarruflu ampüllerle değiştirerek %80; beyaz eşyalarda A sınıfı olanları tercih ederek %60 enerji tasarrufu sağlayabiliriz[3].

KAYNAKLAR

[1] Türkiye’de Enerji Verimliliği ile İlgili Çalışmalar, EİE

[2] Enerji Verimliliği Kanunu(2007) T. C. Resmi Gazete, 26510, 2/5/2007

[3] GE Türkiye Blog